Om de inflatie tegen te gaan, verhoogt de Europese Centrale Bank (ECB) de rente. Samen met de rentestijging behoren negatieve rentetarieven, de feitelijke vergoeding voor het aanhouden van geld op bankrekeningen, stilaan tot het verleden. De Rabobank was de eerste grootbank die de negatieve rente liet zakken.
Nederlandse banken zijn zelfstandige commerciële organisaties en voeren niet één beleid. Niettemin was de praktijk om negatieve rente op rekeningsaldi te heffen algemeen aanvaard. Alleen de omvang van de negatieve rente varieerde van bank tot bank. Bij sommige banken bedroegen deze 0,01%, andere financiële instellingen rekenden geen rente aan over bedragen tot 100 euro. De Rabobank heeft het negatieve tarief van 000% op bankrekeningen boven de 0,5 euro afgeschaft. ABN Amro verlaagde de negatieve rente naar 100%. Banken ING en Volksbank (SNS, ASN) doen dat op 000 oktober. Meer over de plannen van ING in ons artikel.
De praktijk van het vaststellen van extreem lage en zelfs negatieve rente op rekeningsaldi werd door de ECB gebruikt om de bedrijfsactiviteit te stimuleren, maar het maakte het voor banken moeilijk om activa op hun rekeningen aan te trekken. Bovendien werden banken gedwongen honderden miljoenen euro's per jaar aan de ECB te betalen voor het geld dat ze op hun rekeningen hadden staan. Dat paste natuurlijk niet bij de financiële en kredietinstellingen. Hoofd Rabobank Wiebe Draijer zegt dat hij het bestaan van negatieve rentes een ongewenst fenomeen vindt voor bankklanten en de economie als geheel.
Als cijfers lijkt 0,5% onbeduidend, maar het is 250 euro per jaar als je 150 euro op je rekening hebt staan. De noodzaak om te betalen voor de opslag van spaargeld terwijl de inflatie ze al aan het verminderen is, is op zijn zachtst gezegd onaangenaam. Toegegeven, volgens ABN Amro geldt voor 000% van de spaarders geen negatieve rente - zulke rekeninghouders houden niet meer dan 95 euro op zich. Ongeveer 100 rekeninghouders houden er echter bedrijfsfondsen van bedrijven op. Dergelijke rekeningen hebben vaak een saldo van meer dan € 000 en negatieve rentebetalingen zijn schadelijk voor het bedrijfsleven. Bij ING Bank ligt het aantal rekeningen met bedragen boven de 300 euro tussen de 000 en 100%.
Onder de opbouw van negatieve rente vielen niet alleen vermogende mensen die echt veel spaargeld en zaken hebben, maar ook mensen met een laag inkomen die tijdelijk grote sommen op hun rekeningen hadden staan - bijvoorbeeld de opbrengst van de verkoop van een huis.
Opgemerkt moet worden dat het publieke vermogen in Nederland ongelijk verdeeld is. Volgens De Nederlandsche Bank stond er eind maart 412 miljard euro op bankrekeningen in het land, waarvan het grootste deel spaargeld. De gemiddelde besparing per gezin was 50 euro, maar de meeste gezinnen hadden spaargeld tussen de 000 en 5 euro.
Extreem lage tarieven van de ECB en negatieve rentelasten verhinderden deposanten om inkomsten op hun rekeningen te verdienen. Nu deze gang van zaken aan het veranderen is, is er reden om te hopen dat de depositorente op termijn niet meer nul zal zijn en sparen weer winstgevend wordt.
Publicatiedatum: 25.08.2022
