Voor een vol leven in Nederland moet u een bankrekening hebben (in het land is het bijvoorbeeld verboden om de salarissen contant te betalen). Oekraïense vluchtelingen die tijdelijke EU-bescherming genieten, hebben echter moeite om ze te openen. De reden is dat banken opereren binnen de kaders van de wettelijke regels en het in moderne omstandigheden moeilijk is om hieraan te voldoen. Dit probleem is bij iedereen bekend. De Tweede Kamer stuurde een verzoek aan de minister van Financiën van Nederland, Sigrid AM Kaag, en op 19 juli 2022 stuurde de minister een brief aan de Tweede Kamer over de voortgang bij het oplossen van deze kwestie. De volledige tekst van de brief in het Nederlands is te lezen hier.
Het verzoek van het Parlement was gekoppeld aan de voorstellen van parlementslid Van der Lee, waarin hij opriep om Oekraïense vluchtelingen toe te staan rekeningen te openen op een manier die geen negatieve gevolgen voor banken zou hebben.
De minister zei dat het grootste deel van de Oekraïense vluchtelingen al bankrekeningen heeft geopend. Volgens de laatste gegevens zijn er voor deze categorie vluchtelingen zo'n 33 duizend rekeningen geopend, wat overeenkomt met ¾ van het totaal aantal volwassen Oekraïners dat staat ingeschreven in de Basisregistratie Personen (BRP).
Er is echter een probleem in dit proces: een deel van de vluchtelingen heeft een verlopen paspoort of paspoort van het oude type, zonder chip met persoonsgegevens. Bankapparatuur leest persoonsgegevens rechtstreeks uit documenten; deze standaard is sinds 2004 wijdverbreid in heel Europa. Als gevolg hiervan kunnen houders van oude of verlopen Oekraïense paspoorten geen rekening openen. Om een factuur te kunnen maken voor documenten die geen biometrische gegevens bevatten, is het noodzakelijk om handmatig een protocol op te stellen en het systeem opnieuw in te stellen, wat veel tijd kost. Vluchtelingen zonder biometrische paspoorten krijgen momenteel prepaid-bankkaarten om uitkeringen te ontvangen. Maar dit kan niet worden beschouwd als de definitieve oplossing voor het probleem, aangezien het zonder een account onmogelijk is om een salaris te ontvangen en een aantal noodzakelijke diensten te regelen.
Op dit moment vindt overleg plaats met medewerking van het ministerie van Financiën, de Nationale Bank van Nederland (DNB), banken en betalingsverenigingen om dit probleem op te lossen. Bunq bank heeft met name een pilotproject ontwikkeld, volgens welke een bankrekening wordt geopend voor Oekraïense vluchtelingen met een verlopen of niet-biometrisch paspoort, mits zij een aanvullend certificaat van de Ambassade van Oekraïne overleggen. Er is een voorstel om dit project uit te breiden tot het hele grondgebied en alle banken van het land, maar vanwege de grote tijd die wordt besteed aan het openen van één rekening en het enorme aantal vluchtelingen, is de doelmatigheid van dergelijke acties twijfelachtig.
Andere banken werken ook aan het openen van rekeningen voor Oekraïense vluchtelingen, op basis van hun eigen apparatuur en interne protocollen.
DNB en het ministerie van Financiën zijn voortdurend in overleg met banken om de problemen die Oekraïners ondervinden bij het openen van een rekening weg te nemen. Er wordt gekeken naar de mogelijkheid om Oekraïners die geen biometrisch paspoort hebben tijdelijke Nederlandse documenten voorzien van een chip te verstrekken. Het nemen van een dergelijke beslissing is echter moeilijk vanwege het wereldwijde tekort aan chips.
De minister wordt genoodzaakt te stellen dat het probleem nog niet is opgelost, maar verzekert dat ze actief blijven zoeken naar een oplossing.
Misschien lost de Oekraïense regering dit probleem eerder op, omdat de uitgifte van Oekraïense paspoorten in het buitenland is begonnen. Meer te weten komen in ons artikel.
Publicatiedatum: 21.07.2022
