Od 1 stycznia 2023 r. Chorwaci będą mogli podróżować między większością krajów europejskich bez kontroli granicznych, ponieważ Chorwacja staje się częścią strefy Schengen. Decyzję w tej sprawie podjęli 8 grudnia przedstawiciele krajów UE. Jednocześnie wnioski Rumunii i Bułgarii o przystąpienie do Schengen zostały odrzucone, ponieważ nie osiągnęły wymaganej jednomyślności.
Czym jest strefa Schengen?
Przypominamy: strefa Schengen powstała w wyniku umowy międzynarodowej zawartej między kilkoma państwami europejskimi w 1985 roku, a następnie stopniowo się rozszerzała. Kraje zgodziły się znieść między sobą kontrole graniczne. Taka kontrola działa tylko na granicy zewnętrznej – przy wjeździe i wyjeździe ze strefy. Ramy regulacyjne strefy Schengen zostały ujęte w prawodawstwie Unii Europejskiej, ale granice strefy Schengen i UE nie pokrywają się. Więcej o Schengen pisaliśmy wcześniej.
Perspektywy dla Chorwacji
Od 1 stycznia 2023 roku zniesiona zostaje kontrola graniczna na przejściach lądowych i morskich dla obywateli Chorwacji, a od 26 marca 2023 roku zniesiona zostaje kontrola na lotniskach. Ponadto Chorwacja rozpocznie wydawanie wiz Schengen i będzie mogła korzystać z Systemu Informacyjnego Schengen.
Wielkie rozczarowanie dla Rumunii i Bułgarii
Po latach oczekiwania również Rumunia i Bułgaria liczyły na to, że w końcu zostaną dopuszczone do strefy Schengen. Mają wsparcie Komisji Europejskiej, która sprawdza, czy dany kraj spełnia wymagania, np. czy jego kontrola graniczna jest prawidłowa. Również eurodeputowani wyrazili poparcie dla natychmiastowego przyjęcia Bułgarii i Rumunii do strefy Schengen 18 października.
Jednak ostateczna decyzja Rady Ministrów została zablokowana przez Austrię i Holandię. Jednocześnie Austria blokuje oba kraje, a Holandia uważa, że tylko Bułgaria nie jest gotowa do wejścia do Schengen. Ale w każdym razie Rumunia nie może tego zrobić bez Bułgarii z powodu otwartej granicy między tymi dwoma krajami. Sekretarz stanu Eric van der Burg powiedział: „Szkoda Rumunom, bo spełnili wszystkie warunki”.
Stanowisko Holandii
Jak niedawno stwierdził premier Mark Rutte, Bułgaria nie jest jeszcze na właściwej drodze w zakresie prawa i walki z korupcją, co uniemożliwia jej członkostwo w strefie Schengen. Ponadto, zdaniem premiera, Bułgaria nie spełnia jeszcze wymogów technicznych strefy Schengen. Rutte podkreśla, że za odmową nie stoją żadne przesłanki polityczne, nazwał to „prawie decyzją administracyjną”. Negatywna opinia nie ma nic wspólnego z jego chęcią ograniczenia migracji. A minister spraw zagranicznych Wopke Hoekstra dodał, że Holandia podchodzi do kwestii akcesyjnej w „surowy, ale sprawiedliwy sposób”.
Premier Rutte „osłodził pigułkę”, mówiąc, że obecna decyzja nie oznacza, że Bułgaria nie może w najbliższym czasie przystąpić do strefy Schengen. Może się to zdarzyć „w przyszłym roku”, jeśli kraj spełni wymagania. I nazwał decyzję o przyjęciu Rumunii „wielkim krokiem”.
Reakcja przedstawicieli UE
Dyskusje na temat trzech kandydatów trwały 8 grudnia wiele godzin, znacznie dłużej niż planowano. Jednak innym państwom członkowskim nie udało się przekonać Niderlandów i Austrii do zmiany zdania. Według źródła w UE ich uparty opór wywołał „trochę zamieszania na sali”.
Nieporozumienia w sprawie osób ubiegających się o przystąpienie do strefy Schengen „sprawią, że jesteśmy bardzo słabi”, powiedziała później odpowiedzialna komisarz europejska Ylva Johansson. – Mnie też to martwi. Zwróciła się bezpośrednio do Rumunów i Bułgarów i zapewniła ich: „Zasługujecie na to, by być częścią strefy Schengen”. Wierzy, że ich czas nadejdzie.
Czy wyjście z impasu jest możliwe?
„Dziś jest dzień rozczarowania dla Rumunii i Bułgarii” – napisał na Twitterze komisarz europejski Margaritis Schinas. „Ale nasze wysiłki na tym się nie kończą”. Odnosząc się do przyszłotygodniowego szczytu UE, Schinas zaprosił przywódców UE do poruszenia tej kwestii.
Przedstawiciel Republiki Czeskiej, który przewodniczył spotkaniu, wyraził ubolewanie z powodu jego wyniku. Oczekuje, że Szwecja, następczyni Czech za ponad trzy tygodnie, w równym stopniu wesprze Rumunię i Bułgarię w dążeniu do wejścia do strefy Schengen. Jednak większość unijnych dyplomatów nie widzi szybkiego wyjścia z impasu.
Holandia nie ulegnie presji, nieważne jak silnej, powiedział Van der Burgh, nawet podczas przyszłotygodniowego szczytu, kiedy premier Mark Rutte spotka się ze swoimi unijnymi odpowiednikami w Brukseli. „Można umieścić tę kwestię w porządku obrad na następny tydzień, ale wyraziliśmy się jasno” – powiedział później. „Bułgaria musi spełnić warunki – tylko wtedy może przystąpić do Schengen, nie wcześniej”.
Data publikacji: 13.12.2022
