Nederland kent een programma ter bestrijding van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme (Transactiemonitoring Nederland - TMNL), waarin 5 grote banken zich hebben verenigd: ABN Amro; ING; Rabobank; Triodosbank en Volksbank. Deskundigen waarschuwen al langer dat dit programma niet voldoet aan de Europese en Nederlandse wetgeving en moet worden stopgezet. Er ligt nu een rechterlijke uitspraak tegen ABN Amro die dit standpunt bevestigt.
Waarom vinden deskundigen het gebruik van TMNL buitensporig?
Sinds 2020 is het transactiemonitoringprogramma TMNL van kracht. In overeenstemming hiermee werken de vijf grootste banken van Nederland samen om de geldovermakingen van en naar de rekeningen van hun klanten te verifiëren. Als een transactie als ongebruikelijk of verdacht wordt ervaren, wordt deze geblokkeerd en krijgen klanten te maken met uitleg bij banken. Dit vertraagt de bedrijfsvoering en veroorzaakt andere negatieve gevolgen.
Deskundigen zijn van mening dat de methoden van TMNL strenger zijn dan die waarin de EU-richtlijnen ter bestrijding van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme voorzien. Ze zijn zelfs strenger dan de Nederlandse wet voorschrijft WWFT (Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme). Met name voorzien de Europese richtlijnen alleen in een diepgaand onderzoek van “verdachte transacties”, en niet in “ongebruikelijke transacties”. Ter vergelijking: in 2022 werden ongeveer 1,9 miljoen ongebruikelijke transacties geconstateerd, waarvan slechts 45 duizend verdacht. Deskundigen zijn van mening dat de reden voor dergelijke afwijkingen in het TMNL-programma de wens is om goedkeuring van de Verenigde Staten te krijgen voor de versterkte strijd tegen het witwassen van geld en de financiering van terrorisme. Het is vermeldenswaard dat buitensporige controles door banken op transacties leiden tot hogere kosten voor hun klanten.
Vonnis tegen ABN Amro bank
Op basis van haar eigen interpretatie van de WWFT-wet heeft ABN Amro besloten te stoppen met het bedienen van het cryptocurrency-bedrijf Byelex Data Solutions (BDS), dat zijn diensten aanbiedt onder het merk Byecoin. BDS-klanten kunnen contant geld storten via geldautomaten en dit inwisselen voor cryptocurrencies: Bitcoin en Ethereum. Het bedrijf ontvangt hierover een commissie van 10%. De cryptocurrencies van klanten worden op niet-gehoste portemonnees geplaatst. Na de uitwisseling kan de klant vrijelijk over zijn cryptocurrency beschikken. In november 2021 had BDS 945 actieve gebruikers die contant geld wisselden voor cryptocurrencies. Het gemiddelde transactiebedrag was 900 euro.
Daarnaast heeft BDS in de periode 2020-2022 diensten verleend voor het verstrekken van contant geld in ruil voor niet-contante gelden. In totaal ontvingen 4 coffeeshops en 1 apparatuurdealer € 1,2 miljoen in contanten van BDS. Dergelijke transacties vonden gemiddeld 2021 keer per maand plaats in de periode juli 2022 tot januari 6. In 42 gevallen ontvingen BDS-cliënten ruim achtduizend euro contant.
ABN Amro Bank heeft herhaaldelijk aanvullende gegevens over BDS-transacties opgevraagd, in het licht van haar eigen interpretatie van de wet. Als resultaat van deze audits stopte BDS met ingang van 18 januari 2022 met het verzilveren. Desondanks besloot ABN Amro de dienstverlening aan het bedrijf stop te zetten. BDS stapte vervolgens naar de rechter.
Na lang onderzoek naar de kwestie oordeelde de rechtbank Amsterdam: “Het beëindigen van de bankrelatie door de bank is niet toegestaan. Er bestaat geen verplichting om de overeenkomst te beëindigen. Het recht van de bank om de relatie te beëindigen vervalt in dit geval vanwege verstrekkende gevolgen in vergelijking met de onvoldoende overtuigende argumenten van de bank. De bank moet haar relatie met de cryptocurrency-dienstverlener voortzetten.” De volledige tekst van het besluit kunt u inzien link.
Of dit besluit en de eisen van Brussel ertoe zullen leiden dat het makkelijker wordt om met Nederlandse banken samen te werken, zal de tijd leren.
Publicatiedatum: 04.04.2024
