In juli 2020 schreven we over "project 1043”- de praktijk van de belasting- en douanedienst om burgers te “markeren” als mogelijke fraudeurs. Het criterium voor zo'n verborgen "markering" en het op de "zwarte lijst" van de belastingdienst komen was vaak de herkomst, namelijk dubbele nationaliteit of immigratie uit Oost-Europa. Tienduizenden gezagsgetrouwe burgers vielen onder het zicht van de belastingdienst, velen werden gedwongen eerder ontvangen subsidies en uitkeringen terug te geven. Procesvoering begon bij de belastingdienst.
En vandaag, 12 april 2022, De media bliezen het nieuws op dat de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) het ministerie van Financiën een boete van 3,7 miljoen euro heeft opgelegd voor de zogenaamde Fraude Signalering Voorziening (FSV) - een "zwarte lijst" van belastingplichtigen. Zoals u weet, rapporteert de Belastingdienst aan het ministerie van Financiën, dus de minister van Financiën, Sigrid Kaag, is eindverantwoordelijk.
Wat is de aard van de overtreding?
De Belastingdienst bewaart de persoonsgegevens van potentiële fraudeurs al jaren. De Belastingdienst heeft van 2012 tot maart 2020 de persoonsgegevens van mogelijke oplichters geregistreerd via de FSV. Bovendien functioneert sinds 2001 een vroege analoog van dit mechanisme.
Op deze manier persoonsgegevens registreren twintig jaar lang is een misdrijf van ongekende omvang, aldus vertegenwoordigers van de Autoriteit Persoonsgegevens. Persoonsgegevens zijn zonder goede reden, zonder duidelijk doel, onzorgvuldig, zonder adequate bescherming en te lang bewaard. Heel wat belastingambtenaren hadden toegang tot een slecht beveiligd systeem.
De Belastingdienst heeft op veel punten de privacywet AVG overtreden.
Bedenk dat de Autoriteit Persoonsgegevens in december 2021 al een boete heeft opgelegd aan de Belastingdienst vanwege het schandaal met de toeslag. Vervolgens betaalde de Belastingdienst een boete van 2,75 miljoen euro aan de schatkist voor een onrechtmatige claim voor teruggave van kinderopvangtoeslag, waarvoor ouders een groot bedrag moesten terugbetalen als gevolg van valse vermoedens van fraude.
De grondgedachte achter de sancties van de belastingdienst was de dubbele nationaliteit van de ouders. De Belastingdienst heeft de privacy geschonden. De Belastingdienst zou in 2014 gegevens over de dubbele nationaliteit verwijderen, maar in mei 2018 stonden er nog 1,4 miljoen dubbele burgers in de systemen van de Belastingdienst.
De dubbele nationaliteit is gebruikt als criterium voor de beoordeling van het belastingrisico bij de bestrijding van georganiseerde fraude. Dit is een absoluut onwettig en discriminerend criterium voor de beoordeling van belastingbetalers.
Wie is er gewond geraakt?
Het gebruik van de "zwarte lijst" door de belastingdienst trof niet alleen de ontvangers van subsidies en uitkeringen, die wegens ongegronde vermoedens van fraude gedwongen werden grote bedragen terug te storten aan de staatskas. De discriminerende praktijk van de Belastingdienst gaat over de belangen van bredere bevolkingsgroepen.
Op de "zwarte lijst" staan 270 duizend mensen, waaronder 2000 minderjarigen. Naast particulieren stonden er ook bedrijven op de lijst.
Mensen kwamen op de zwarte lijst als de belastingdienst zogenaamde risicosignalen ontving. Een onderzoek door accountants- en adviesbureau PwC bracht richtlijnen aan het licht die: risicosignalen omvatten persoonlijke kenmerken, nationaliteit en leeftijd. Er is een 'dadersprofiel' opgesteld: een persoon met onder meer een laag inkomen, gemiddeld salaris, meestal jong en vaak van allochtone afkomst. Personen met deze kenmerken werden nauwlettend gevolgd. Tegelijkertijd is het onmogelijk om ongeveer de helft van de mensen te zeggen waarom ze zijn opgenomen in de lijst met potentiële oplichters.
Uit onderzoeksrapporten blijkt dat ambtenaren systematisch bepaalde personen selecteerden voor een bijzonder grondige fraudescreening. De gevolgen kunnen ernstig zijn: zulke mensen hebben geen minnelijke schuldsanering of universitaire financiering ontvangengeconfronteerd met andere financiële problemen. Het is ook mogelijk dat de Belastingdienst strenger is geweest bij het controleren van hun belastingaangiften.
Recente onderzoeken tonen ook aan dat de praktijken van de belastingdienst grotendeels ongedocumenteerd zijn. Door het ontbreken van belangrijke documenten konden de experts het optreden van vertegenwoordigers van de belastingdienst niet correct nabootsen en beoordelen.
Het resultaat?
Het gebruik van de Fraudewaarschuwingsdienst (FSV) werd in 2020 stopgezet nadat uit onderzoek bleek dat het de privacy van burgers schendt. De Belastingdienst heeft eerder aangegeven dat: 5 tot 000 mensen hebben financieel geleden onder een zwarte lijst.
Ongeveer 60 belastingplichtigen ontvingen verontschuldigingsbrieven van de belastingdienst omdat ze het doelwit zijn van de Fraud Alert Service (FSV). Het totale aantal mensen dat in aanmerking komt voor compensatie wordt nog onderzocht.
Een boete van 3,7 miljoen euro moet door de Belastingdienst worden betaald en teruggestort aan de schatkist. Het wordt verzameld via het Centraal Bureau voor de Invordering van Rechten (CJIB), een overheidsinstantie die onder het ministerie van Justitie en Veiligheid valt.
Volgens Caspar It, een woordvoerder van de Autoriteit Persoonsgegevens, gaat de boete weliswaar naar de schatkist, maar het opleggen ervan is al een belangrijke stap. Deze sanctie geeft aan wat is toegestaan en wat niet. De hoogte van de boete geeft ook de ernst van de overtreding aan. De boete dwingt de belastingdienst ook om hun gedrag te corrigeren en het illegale gebruik van vertrouwelijke gegevens van belastingplichtigen te stoppen.
Publicatiedatum: 12.04.2022
