Глабальны мінімальны падатак на даходы карпарацый. Як гэта будзе працаваць?

139 краін планеты ўзгаднілі мінімальную стаўку для даходаў буйных транснацыянальных карпарацый - яна складзе 15%. Гэта частка мер, якія прымяняюцца на сусветным узроўні супраць ухілення карпарацый ад падаткаў. Ніколі раней падобныя ініцыятывы не знаходзілі такой шырокай падтрымкі.

Якія змены чакаюць карпарацыі?

Пятнаццаціпрацэнтны мінімальны падатак будзе прымяняцца да кампаній, якія дасягнулі сусветнага абароту 750 еўра і больш. Калі краіна, у якой атрыманы даход, прымяняе падатковыя стаўкі ніжэй за ўстаноўленую, карпарацыям трэба будзе заплаціць недаплачанае ў краінах сваёй рэгістрацыі. Гэта значыць кампанія, зарэгістраваная ў Нідэрландах, якая атрымала прыбытак за мяжой і выплаціла з яе падатак, напрыклад, 10%, даплаціць пакінутыя 5% у нідэрландскі бюджэт. Трэба адзначыць, што ў Нідэрландах дзейнічае 3000 такіх карпарацый, і ўрад краіны разлічвае на паступленне ў бюджэт дадаткова 466 еўра ў год.

У чым прычына ўвядзення новых правіл?

Транснацыянальныя карпарацыі ўжо даўно плануюць свае аперацыі так, каб генеравальныя прыбытак падраздзяленні размяшчаліся ў краінах з нізкім падаткам на прыбытак або ў дзяржавах, дзе такога падатку не было б зусім. Фактычна яны карысталіся легальнай шчылінай для ўхілення ад выплаты падаткаў.

Краіны з нізкімі падаткамі атрымлівалі выплаты ў бюджэт ад даходаў, да якіх яны фактычна не мелі дачынення. Развітыя краіны, наадварот, пазбаўляліся даходаў. Закладзены ў аснову міжнароднай дамовы прынцып «Павышайце падаткі, ці мы гэта зробім за вас» ужо прыносіць першы плён. Аб'яднаныя Арабскія Эміраты ўпершыню ўводзяць падатак на прыбытак. Бярмудзкія выспы, якія лічыліся класічнай падатковай гаванню, таксама разглядаюць магчымасць увядзення падатку на прыбытак карпарацый у памеры 15%. 

Гэта азначае, што ў кампаній менш стымулаў пераносіць прыбытак у дзяржавы з нізкай стаўкай, а краінам больш нецікава прыцягваць бізнэс нізкімі падаткамі. Паколькі іншым краінам дазволена павялічваць падатак з карпарацый да 15%, краіны, у якіх стаўка ніжэй за гэтую, губляюць дзяржаўныя даходы. Чакаецца, што прымяненне новых правілаў па ўсім свеце прынясе каля 220 млрд долараў новых падатковых паступленняў.

Што гавораць крытыкі?

Крытыкі пагаднення лічаць, што ад яго мала карысці краінам, якія развіваюцца, і ў гэтым яны маюць рацыю. Юрысдыкцыі з нізкім падаткаабкладаннем не змогуць атрымліваць даходы ад дзейнасці, да якой не маюць дачынення. Новыя правілы запатрабуюць дадатковага падатковага адміністравання: напрыклад, у Нідэрландах наймуць 65 новых службоўцаў. Частка краін, якія развіваюцца не можа дазволіць сабе такіх выдаткаў.

Дзяржавы, якія маюць буйныя эканомікі, выйграюць ад новых правілаў больш за ўсіх. З пункту гледжання жыхароў развітых краін, такіх як Нідэрланды, гэта суцэль справядліва.

Аднак карпарацыі працуюць і атрымліваюць прыбытак і ў юрысдыкцыях, дзе падатак на іх даходы больш за мінімальны. Цяпер міжнародным кампаніям давядзецца марнаваць дадатковыя рэсурсы на адміністраванне, несці выдаткі на збор і сістэматызацыю дадзеных, неабходных для дэманстрацыі адпаведнасці патрабаванням. Як мяркуецца, гэтыя выдаткі перакладуць на канчатковых спажыўцоў тавараў і паслуг.

Калі ўступаюць у дзеянне новыя правілы?

Глабальны мінімальны падатак набудзе моц 1 студзеня 2024 года. Падатковыя органы Нідэрландаў пачнуць разглядаць першыя падатковыя дэкларацыі за 2024 год у сярэдзіне 2025 года.

Каб быць упэўненым у правільным запаўненні падатковай справаздачнасці, раім юрыдычным асобам замовіць паслугу бухгалтарскага абслугоўвання, а прыватным асобам падаваць падатковыя дэкларацыі праз кампанію Nalog.nl.