ევროკომისიამ დაამტკიცა ჰოლანდიის აღდგენისა და მდგრადობის გეგმა

ევროკომისია (EC) დააფასეს ჰოლანდიის აღდგენისა და გამძლეობის გეგმა (Herstel-en Veerkrachtplan - HVP). გადაწყვეტილება 8 სექტემბერს მიიღეს. ნიდერლანდებმა კიდევ ერთი ნაბიჯი გადადგა ევროკავშირის 4,7 მილიარდი ევროს ღირებულების სუბსიდიების მისაღებად.

HVP არის NextGenerationEU პან-ევროპული აღდგენის გეგმის ნაწილი კოროვირუსის შემდეგ, რისთვისაც 800 მილიარდი ევრო გამოიყოფა. ამ თანხების უმეტესობა განკუთვნილია ევროკავშირში ინვესტიციებისა და რეფორმებისთვის. NextGenerationEU-ის მიერ გამოყოფილი თანხები გრანტების ან სესხების სახით იქნება გაცემული. ევროკავშირის წევრ ქვეყნებს შორის სახსრები გადანაწილდება მოსახლეობის, მშპ-ის და ბოლო ხუთი წლის განმავლობაში უმუშევრობის საშუალო დონის გათვალისწინებით. ამ მაჩვენებლების მიხედვით, ნიდერლანდებს შეუძლიათ 4,7 მილიარდი ევროს იმედი ჰქონდეს NextGenerationEU გეგმის მთლიანი დაფინანსებიდან.

ამ გეგმის ფარგლებში ევროპული დაფინანსების მისაღებად, ევროკავშირის თითოეულმა სახელმწიფომ ევროკომისიას უნდა წარუდგინოს კონკრეტული სამოქმედო გეგმა. წარმოდგენილი დოკუმენტი ფასდება ევროკავშირის რეგულაციის 11 კრიტერიუმის მიხედვით 2021/241. ძირითადი კრიტერიუმებია კლიმატის შენარჩუნებისა და დიგიტალიზაციის ევროკავშირის გეგმებთან შესაბამისობა. გარდა ამისა, გეგმა უნდა შეიცავდეს ხარჯების მონიტორინგის გამჭვირვალე მექანიზმს.

ნიდერლანდების მიერ წარმოდგენილი HVP მოიცავს 49 საქმიანობას და დაყოფილია ექვს ძირითად მიმართულებად:

1. მწვანე გადასვლის ხელშეწყობა და აზოტის ემისიების მოგვარება.
2. სახელმწიფოსა და საზოგადოების ციფრული ტრანსფორმაციის პროცესის დაჩქარება.
3. განვითარების ხარისხის გაუმჯობესება და საბინაო ბაზრის გაუმჯობესება.
4. მძლავრი შრომის ბაზარი, მაღალი პენსიებით უზრუნველყოფა, საზოგადოების მომავალ საჭიროებებზე ორიენტირებული განათლება.
5. ჯანმრთელობის გაუმჯობესება და მზადყოფნა შესაძლო პანდემიებისთვის.
6. გადასახადებისგან თავის არიდებასა და ფულის გათეთრებასთან ბრძოლა.

ევროპული სუბსიდიების დაახლოებით ნახევარი კლიმატის დაცვის ღონისძიებებზე დაიხარჯება. Ესენი მოიცავს:

• ინვესტიცია ქარის ენერგიაში;
• შენობის ენერგოეფექტურობა და ახალი ენერგეტიკული კანონის მიღება, რომელიც სავარაუდოდ ხელს შეუწყობს ინვესტიციებს ელექტროენერგიის ქსელში.

ევროკავშირის სუბსიდიების მეოთხედი დაგეგმილია ნიდერლანდების დიგიტალიზაციის დაჩქარების პროექტებზე დახარჯვა. ინვესტიციები იგეგმება:

• კვანტური ტექნოლოგიები;
• ხელოვნური ინტელექტი;
• საზოგადოების დიგიტალიზაციის პირობებში ცხოვრებასა და მუშაობაზე ორიენტირებული განათლება;
• საჯარო სერვისების მიწოდების დიგიტალიზაცია.

დანარჩენი თანხა მოხმარდება აზოტის გამოყოფის ზარალის შემცირებას, საცხოვრებელს, ჯანდაცვას, შრომის ბაზარზე მუშახელის დეფიციტის პრობლემების მოგვარებას და გადასახადებისგან თავის არიდებისა და ფულის გათეთრების წინააღმდეგ ბრძოლას.

HVP შეფასება ევროკომისიის მიერ

ევროკომისიის პრეზიდენტმა ურსულა ფონ დერ ლაიენმა თქვა, რომ ნიდერლანდების მიერ შემოთავაზებული გეგმა კიდევ უფრო გააძლიერებს ქვეყნის ეკონომიკას, გახდის მას უფრო მწვანე, ციფრული და მდგრადი. მან დასძინა, რომ ევროკომისიამ მხარი დაუჭირა HVP-ს, რადგან გეგმა ამბიციური და შორსმჭვრეტელია, რაც ხელს უწყობს ნიდერლანდების ხალხის უკეთეს მომავალს. ევროკავშირის მოთხოვნების მიხედვით, თითოეული ქვეყნის მიერ წარმოდგენილი გეგმა უნდა ითვალისწინებდეს მთლიანი თანხის არანაკლებ 37%-ს კლიმატის მიზნების მისაღწევად, 20%-ს კი ციფრულ ტექნოლოგიებზე გადასვლისთვის. ჰოლანდიური HVP აღემატება ამ მიზნებს, გამოყოფს სუბსიდიების 48% და 26% კლიმატის ცვლილებასა და დიგიტალიზაციას, შესაბამისად.

როდის შეიძლება ველოდოთ თანხების გათავისუფლებას?

ევროკომისიის მიერ დამტკიცების შემდეგ გეგმა უნდა განიხილოს და დაამტკიცოს ევროპულმა საბჭომ. ამასთან, რეგლამენტის მიხედვით, მას ოთხი კვირა აქვს. ევროკავშირის უმაღლესი პოლიტიკური ორგანოს მიერ დამტკიცების შემდეგ, თანხები დაიწყება ნიდერლანდებში. თანხები დროთა განმავლობაში ცალკე ტრანშებით გამოიყოფა. თანხების გაცემის სიჩქარე დამოკიდებული იქნება ჰოლანდიური გეგმით გათვალისწინებული ღონისძიებების განხორციელების პროგრესზე.