2020 წლის ივლისში ჩვენ დავწერეთ "პროექტი 1043“- საგადასახადო და საბაჟო სამსახურის პრაქტიკა მოქალაქეებს შესაძლო თაღლითებად „მონიშვნის“ შესახებ. ასეთი ფარული „მონიშვნის“ და საგადასახადო სამსახურის „შავ სიაში“ მოხვედრის კრიტერიუმი ხშირად წარმომავლობა იყო, კერძოდ, ორმაგი მოქალაქეობა ან იმიგრაცია აღმოსავლეთ ევროპიდან. ათიათასობით კანონმორჩილი მოქალაქე მოექცა საგადასახადო ორგანოების თვალწინ, ბევრი იძულებული გახდა დაებრუნებინა ადრე მიღებული სუბსიდიები და შეღავათები. სასამართლო პროცესი საგადასახადო სამსახურში დაიწყო.
და დღეს, 12 წლის 2022 აპრილს, მედიამ გაავრცელა ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ ჰოლანდიის მონაცემთა დაცვის ორგანომ (Autoriteit Persoonsgegevens, AP) ფინანსთა სამინისტროს 3,7 მილიონი ევროს ოდენობით ჯარიმა დააკისრა ე.წ. Fraude Signalering Voorziening (FSV) - გადასახადის გადამხდელთა „შავი სიის“ გამო. მოგეხსენებათ, საგადასახადო და საბაჟო ადმინისტრაცია ექვემდებარება ფინანსთა სამინისტროს, შესაბამისად, პასუხისმგებლობა ფინანსთა მინისტრს სიგრიდ კააგს ეკისრება.
როგორია დარღვევა?
საგადასახადო ორგანოები წლების განმავლობაში ინახავდნენ პოტენციური თაღლითების პერსონალურ მონაცემებს. საგადასახადო და საბაჟო ადმინისტრაციამ დაარეგისტრირა შესაძლო თაღლითების პერსონალური მონაცემები FSV-ის მეშვეობით 2012 წლიდან 2020 წლის მარტამდე. უფრო მეტიც, ამ მექანიზმის ადრეული ანალოგი 2001 წლიდან ფუნქციონირებს.
პერსონალური მონაცემების ამ გზით რეგისტრაცია ოცი წლის განმავლობაში მონაცემთა დაცვის ორგანოს წარმომადგენლების თქმით, ეს არის უპრეცედენტო მასშტაბის დანაშაული. პერსონალური მონაცემები ინახებოდა უსაფუძვლო მიზეზის გარეშე, მკაფიო მიზნის გარეშე, დაუდევრად, ადეკვატური დაცვის გარეშე და ძალიან დიდი ხნის განმავლობაში.. საკმაოდ ბევრ საგადასახადო მოხელეს ჰქონდა წვდომა ცუდად დაცულ სისტემაზე.
საგადასახადო ორგანოებმა დაარღვიეს GDPR კონფიდენციალურობის კანონი მრავალი თვალსაზრისით.
შეგახსენებთ, რომ 2021 წლის დეკემბერში მონაცემთა დაცვის ორგანომ შემწეობასთან დაკავშირებული სკანდალის გამო საგადასახადო ორგანო უკვე დააჯარიმა. შემდეგ საგადასახადო ორგანოებმა გადაიხადეს ჯარიმა სახელმწიფო ხაზინაში 2,75 მილიონი ევროს ოდენობით ბავშვის მოვლის შემწეობის დაბრუნების უკანონო მოთხოვნის გამო, რისთვისაც მშობლებს დიდი ოდენობის დაბრუნება მოუწიათ თაღლითობის ცრუ ეჭვის შედეგად.
საგადასახადო სამსახურის სანქციების საფუძველი მშობლების ორმაგი მოქალაქეობა იყო. საგადასახადო ორგანომ დაარღვია კონფიდენციალურობა. საგადასახადო და საბაჟო სამსახურს ორმაგი მოქალაქეობის შესახებ მონაცემები 2014 წელს უნდა მოეხსნა, მაგრამ 2018 წლის მაისში საგადასახადო ორგანოების სისტემაში კვლავ 1,4 მილიონი ორმაგი მოქალაქე იყო.
ორმაგი მოქალაქეობა გამოყენებულია კრიტერიუმად გადასახადის გადამხდელის რისკის შესაფასებლად ორგანიზებულ თაღლითობასთან ბრძოლაში. ეს არის აბსოლუტურად უკანონო და დისკრიმინაციული კრიტერიუმი გადასახადის გადამხდელთა შეფასებისას.
ვინ დაშავდა?
საგადასახადო სამსახურის მიერ „შავი სიის“ გამოყენება შეეხო არა მხოლოდ სუბსიდიებისა და შეღავათების მიმღებებს, რომლებიც თაღლითობის უსაფუძვლო ეჭვების გამო იძულებულნი გახდნენ დიდი თანხები დაებრუნებინათ სახელმწიფო ხაზინაში. საგადასახადო ორგანოების დისკრიმინაციული პრაქტიკა მოსახლეობის უფრო ფართო ჯგუფების ინტერესებს ეხება.
„შავ სიაში“ 270 ათასი ადამიანია, მათ შორის 2000 არასრულწლოვანი. ფიზიკურ პირთა გარდა სიაში შედიოდნენ კომპანიები.
ადამიანები შავ სიაში მოხვდნენ, თუ საგადასახადო სამსახურს ე.წ. რისკის სიგნალები მიიღო. საბუღალტრო და საკონსულტაციო ფირმა PwC-ის მიერ ჩატარებულმა გამოძიებამ გამოავლინა გაიდლაინები, რომ რისკის სიგნალები მოიცავდა პიროვნულ მახასიათებლებს, ეროვნებას და ასაკს. შედგენილი იყო „დამნაშავის პროფილი“: პირი, სხვათა შორის, დაბალი შემოსავლით, საშუალო ხელფასით, ჩვეულებრივ ახალგაზრდა და ხშირად უცხოური წარმოშობის. ამ მახასიათებლების მქონე პირებს ყურადღებით აკვირდებოდნენ. ამავდროულად, შეუძლებელია ხალხის ნახევარზე იმის თქმა, თუ რატომ მოხვდნენ ისინი პოტენციური თაღლითების სიაში.
გამოძიების ანგარიშები აჩვენებს, რომ ოფიციალური პირები სისტემატურად ირჩევდნენ გარკვეულ პირებს თაღლითობის განსაკუთრებით საფუძვლიანი შემოწმებისთვის. შედეგები შეიძლება იყოს სერიოზული: ასეთ ადამიანებს არ მიუღიათ მეგობრული ვალის რესტრუქტურიზაცია ან უნივერსიტეტის დაფინანსებასხვა ფინანსური პრობლემები შეექმნა. ასევე არ არის გამორიცხული, რომ საგადასახადო ორგანოები უფრო მკაცრი იყვნენ საგადასახადო დეკლარაციების შემოწმებაში.
ბოლო გამოკვლევებმა ასევე აჩვენა, რომ საგადასახადო ორგანოების პრაქტიკა ძირითადად დაუსაბუთებელი იყო. მნიშვნელოვანი დოკუმენტების არარსებობის გამო, ექსპერტებმა ვერ შეძლეს საგადასახადო ორგანოების წარმომადგენლების ქმედებების სწორად ხელახალი შექმნა და შეფასება.
შედეგი?
თაღლითობის გაფრთხილების სერვისის (FSV) გამოყენების პრაქტიკა 2020 წელს შეწყდა მას შემდეგ, რაც გამოძიებებმა დაადგინა, რომ ის არღვევდა მოქალაქეების კონფიდენციალურობას. ამის შესახებ საგადასახადო სამსახურმა უკვე განაცხადა 5-დან 000-მდე ადამიანი ფინანსურად დაზარალდა შავ სიაში მოხვედრისგან.
60 000-მდე გადასახადის გადამხდელმა მიიღო ბოდიშის წერილები საგადასახადო ორგანოებიდან თაღლითობის გაფრთხილების სამსახურის (FSV) მიერ მიზნად ყოფნის გამო. კომპენსაციის უფლების მქონე პირთა საერთო რაოდენობა ჯერ კიდევ გამოძიების პროცესშია.
3,7 მილიონი ევროს ოდენობის ჯარიმა საგადასახადო ორგანომ უნდა გადაიხადოს და ხაზინას დაუბრუნდეს. ის გროვდება იუსტიციისა და უშიშროების სამინისტროს დაქვემდებარებული სამთავრობო უწყების, გადაწყვეტილებების შეგროვების ცენტრალური სააგენტოს (CJIB) მეშვეობით.
მონაცემთა დაცვის ორგანოს წარმომადგენლის კასპარ იტის თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ ჯარიმა ხაზინას მიდის, მისი დაკისრების ფაქტი მნიშვნელოვანი ნაბიჯია. ეს სანქცია აზუსტებს რა არის დასაშვები და რა არა. დარღვევის სიმძიმეზე მიუთითებს ჯარიმის ოდენობაც. ჯარიმა ასევე აიძულებს საგადასახადო ორგანოებს გამოასწორონ თავიანთი ქცევა და შეწყვიტონ გადასახადის გადამხდელთა კონფიდენციალური მონაცემების უკანონო გამოყენების პრაქტიკა.
გამოქვეყნების თარიღი: 12.04.2022.
